Thơ Nguyên Sa
 Nguyên Sa sinh ngày 1 tháng 3 năm 1932, tên thật là Trần Bích Lan, còn có bút danh Hư Trúc. Ông là một nhà thơ lãng mạn Việt Nam nổi tiếng từ thập niên 1950, với những tác phẩm nổi danh như "Áo lụa Hà Đông", "Paris có gì lạ không em", "Tuổi mười ba", "Tháng Sáu trời mưa", v.v. Tổ tiên Nguyên Sa gốc ở Thuận Hóa (Huế), ông cố ông là Thượng thư Trần Trạm, giữ chức Hiệp tá Đại học sĩ trong triều đình thời Tự Đức, đến đời ông nội mới ra Hà Nội. Sau khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ, gia đình ông tản cư đi Hà Đông. Tại đây, ông bị Việt Minh bắt giam khi mới 15 tuổi. Hồi cư về Hà Nội, gia đình cho ông qua Pháp du học vào năm 1949. Năm 1953, ông đậu tú tài ở Pháp, lên Paris ghi danh học triết tại Đại học Sorbonne. Nhiều bài thơ nổi tiếng của ông được sáng tác trong thời gian này. Năm 1955, ông lập gia đình với bà Trịnh Thúy Nga ở Paris. Đầu năm 1956, hai ông bà về nước. Năm 1975, ông di tản đi Pháp. Ba năm sau, ông và gia đình qua Hoa Kỳ và ở California từ đó cho tới ngày qua đời. Ông mất ngày 18 tháng 4 năm 1998. Sau đây là những bài thơ đã được tuyển chọn. |
| Nguyên Sa |
Trang sức bằng nụ cười phì nhiêu Nhẩy bằng chân chim trên giòng suối cạnẤy là em trên đường đi buổi sáng Trăng ở trên môi và gió ở trong hồn Mái tóc mười lăm trên lá tung tăng Em ném vào phố phường niềm vui rừng núi Vẽ lên chiếc xe sơn xanh dáng thuyền trẩy hội Cho những vườn hoa cầm đôi mắt bình yên Gửi những cung đàn tiếng guốc khua vang Hẹn đám mây xanh vịn cánh tay tuổi trẻ Khoác giọng nói tin yêu vào hồn anh đóng cửa Với biển là tay và sóng cũng là tay Ðể anh trở thành hải đảo bị bao vây Ðể đáy mắt san hô thêm nước ngọt Như con dế mèn cánh đau vào buổi sáng Nhìn theo em uống từng giọt sương hoa Anh chợt nghe mạch đất đưới chân đi Anh chợt nhớ trong hồn đôi cánh trắng. |
| Nguyên Sa |
Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát Bởi vì em mặc áo lụa Hà Ðông Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắngAnh vẫn nhớ em ngồi đây tóc ngắn Mà mua thu dài lắm ở chung quanh Linh hồn anh vội vã vẽ chân dung Bay vội vã vào trong hồn mở cửa Gặp một bữa, anh đã mừng một bữa Gặp hai hôm thành nhị hỹ của tâm hồn Thơ học trò anh chất lại thành non Và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu Em không nói đã nghe từng gia điệu Em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh Anh trông lên bằng đôi mắt chung tình Với tay trắng, em vào thơ diễm tuyệt Em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết Trời chợt mưa, chợt nắng, chẳng vì đâu Nhưng sao đi mà không bảo gì nhau Ðể anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại Ðể anh giận, mắt anh nhìn vụng dại Giận thơ anh đã nói chẳng nên lời Em đi rồi, sám hối chạy trên môi Những tháng ngày trên vai buồn bỗng nặng Em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn Giữ hộ anh màu áo lụa Hà Ðông Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng |
| Nguyên Sa |
Em ốm nghe trời lượng đã hao Em ngồi trong nắng mắt xanh xao Anh đi giữa một ngàn thu cũ Nhớ mãi mùa thu bẽn lẽn theoAnh nhớ em ngồi áo trắng thon Ngàn năm còn mãi lúc gần quen Em gầy như liễu trong thơ cổ Anh bỏ trường thi lúc thịnh Ðường Anh nhớ sông có nguyệt lạ lùng Có trời lau lách chỗ hư không Em tìm âu yếm trong đôi mắt Thấy cả vô cùng dưới đáy sông Anh nắm tay cho chặt tiếng đàn Tiếng mềm hơi thở, tiếng thơm ngoan Khi nghe tiếng lạnh vào da thịt Nhớ tiếng thơ về có tiếng em. |
| Nguyên Sa |
Tay anh dài sao em không gối mộng Thơ anh say sao chẳng uống cho đầy Mắt thuyền trôi anh chèo cả hai tay Sao chẳng ngự cho hồn anh xuống nhạcSao chẳng đến cho lá vàng xanh biếc Năm ngón tay anh trổ lá mùa xuân Ngọc cho em anh đúc ở thư phòng Có lửa cháy trong mắt buồn da diết Có thơ sáng thắp trong rừng ánh nguyệt Những lời êm bầy biện với linh hồn Có mùa thu thay áo ở đầu non Cho dịu lối em về mai lá rụng Em chói sáng trong tình anh cô độc Cả cuộc đời mộng ảo nhớm bừng lên Gót kiều thơm chuyển bước: bút thần run Chờ em đến tuổi trời anh đốt lửa Hãy thở gấp cho anh nhiều hơi thở Mắt mở to cho biển rộng vô cùng Hãy ban từng khóe mắt đốt hoa đăng Và má đỏ tiếp hồng xuân vĩnh viễn Em đã đến chưa? Sao đêm chợt vắng Cả cuộc đời xáo động chợt hao đi Những ngón tay dần chuyển đến hôn mê Và tà áo phủ chân trời trước mặt. |
| Nguyên Sa |
Người dáng bước bơ vơ của bầu trời hải đảo Tóc bồng bềnh trên nếp trán ưu tư Những ngón tay dài ướp trọn mấy ngàn thu Mà men sáng trong xanh mầu trăng vời vợiHơi thở mới nguyên của đồng tiền mừng tuổi Tôi nhìn người ngóng đợi mắt lên ba Người về đây có phải tự trời xa Với nét mắt vòng cung của cầu vồng che mưa nắng? Có phải tên người là âm thanh vô vọng Nên mắt buồn le lói thoáng bơ vơ Hay một đêm nao nước lụt Ngân Hà Thượng đế đưa sao mang gửi về khóe mắt? Người về đâu giữa đàn khuya dìu dặt Hơi thở thiên thần trong tóc ẩm hương xưa Người đi về trời nắng hay mưa Sao để sương gió trầm tư thêu thùa má ướt Mắt dịu ngọt đúc từ rừng ngọc bích Hay linh hồn trăm phiến đá chân tu Sao người về mang trọn một mùa thu Với mây trắng lênh đênh của những chiều nguyệt tận Là gió trăm cây hay là cồn nước đọng Người không cười mà hoa cỏ gói trong tay Ðường áo màu viền trắng cổ thơ ngây Màu sắc thời gian người thu tròn giữa áo Bóng nhỏ xa đi trên lá vàng cổ đạo Bước chân chìm theo mỗi phím đàn khuya Tay trần gian tôi đếm ngón so le Ðã có phút âu lo đường về dương thế Người về đâu mà lầu đài hoang phế Mang dáng người trên mỗi nấm bia phai Trăm vạn đường mây xê dịch chân trời Theo tiếng nhặt khoan của từng nhịp bước Dù về đâu tôi xin đừng chậm gót Ðể làm gì cho mỏi mắt trần gian Có bao giờ tôi sẽ phải làm quen Lời ngỏ ý sẽ là kinh cầu nguyện... |
| Nguyên Sa |
Paris có gì lạ không em? Mai anh về em có còn ngoan Mùa xuân hoa lá vương đầy ngõ Em có tìm anh trong cánh chimParis có gì lạ không em? Mai anh về giữa bến sông Seine Anh về giữa một giòng sông trắng Là áo sương mù hay áo em? Em có đứng ở bên bờ sông? Làm ơn che khuất nửa vừng trăng Anh về có nương theo giòng nước Anh sẽ tìm em trong bóng trăng Anh sẽ thở trong hơi sương khuya Mỗi lần tan một chút sương sa Bao giờ sáng một trời sao sáng Là mắt em nhìn trong gió đưa... Anh sẽ cầm lấy đôi bàn tay Tóc em anh sẽ gọi là mây Ngày sau hai đứa mình xa cách Anh vẫn được nhìn mây trắng bay Anh sẽ chép thơ trên thời gian Lời thơ toàn những chuyện hờn ghen Vì em hay một vừng trăng sáng Ðã đắm trong lòng cặp mắt em? Anh sẽ đàn những phím tơ trùng Anh đàn mà chả có thanh âm Chỉ nghe gió thoảng niềm thương nhớ Ðể lúc xa vời đó~ nhớ nhung Paris có gì lạ không em? Mai anh về mắt vẫn lánh đen Vẫn hỏi lòng mình là hương cốm Chả biết tay ai làm lá sen?... |
| Nguyên Sa |
Tháng sáu trời mưa, trời mưa không ngớt Trời không mưa anh cứ lạy trời mưa Anh lạy trời mưa phong toả đường về Và đêm ơi xin cứ dài vô tậnÐôi mắt em anh xin đừng lo ngại Mười ngón tay đừng tà áo mân mê Ðừng hỏi anh rằng: có phải đêm đã khuya Sao lại sợ đêm khuya, sao lại e trời sáng... Hãy dựa tóc vào vai cho thuyền ghé bến Hãy nhìn nhau mà sưởi ấm trời mưa Hãy gởi cho nhau từng hơi thở muà thu Có gió heo may và nắng vàng rất nhẹ Và hãy nói năng những lời vô nghĩa Hãy cười bằng mắt, ngủ bằng vai Hãy để môi rót rượu vào môi Hãy cầm tay bằng ngón tay bấn loạn Gió có lạnh hãy cầm tay cho chặt Ðêm có khuya em hãy ngủ cho ngoan Hãy biến cuộc đời bằng những tối tân hôn Nếu em sợ thời gian dài vô tận Tháng sáu trời mưa, em có nghe mưa xuống Trời không mưa em có lạy trời mưa? Anh vẫn xin mưa phong toả đường về Anh vẫn cầu mưa mặc dầu mây ảm đạm Da em trắng anh chẳng cần ánh sáng Tóc em mềm anh chẳng thiết mùa xuân Trên cuộc đời sẽ chẳng có giai nhân Vì anh gọi tên em là nhan sắc Anh sẽ vuốt tóc em cho đêm khuya tròn giấc Anh sẽ nâng tay em cho ngọc sát vào môi Anh sẽ nói thầm như gió thoảng trên vai Anh sẽ nhớ suốt đời mưa tháng sáu |
| Nguyên Sa |
Không có anh lấy ai đưa em đi học về? Lấy ai viết thư cho em mang vào lớp học? Ai lau mắt cho em ngồi khóc? Ai đưa em đi chơi trong chiều mưa?Những lúc em cười trong đêm khuya, Lấy ai nhìn những đường răng em trắng? Ðôi mắt sáng là hành tinh lóng lánh Lúc sương mù ai thở để sương tan Ai cầm tay cho đỏ má em hồng Ai thở nhẹ cho mây vào trong tóc... Không có anh nhỡ một mai em khóc Ánh thu buồn trong mắt sẽ hao đi Tóc sẽ dài thêm mớ tóc buồn thơ Không có anh thì ai ve vuốt? Không có anh lấy ai cười trong mắt Ai ngồi nghe em nói chuyện thu phong Ai cầm tay mà dắt mùa xuân Nghe đường máu run từng cành lộc biếc? Không có anh nhỡ ngày mai em chết Thượng đế hỏi anh sao tóc em buồn Sao tay gầy sao đôi mắt héo hon Anh sẽ phải cúi đầu đi vào địa ngục... |
| Nguyên Sa |
Thế kỷ chúng tôi chót buồn trong mắt Dăm bảy nụ cười không đủ xóa ưu tư Tay quờ quạng cầm tay vài tiếng hát Lúc xòa ra chẳng có một âm thừaCửa địa ngục ở hai bên lồng ngực Phải vác theo trăm tuổi đường dài Nên có gửi cho ai vài giọng nói Cũng nghe buồn da diết chạy trên môi Hai mắt rỗng phải che bằng khói thuốc Chúng tôi nằm run sợ cả chiêm bao Mỗi buổi sáng mặt trời làm sấm sét Nên nhìn đêm mở cửa chẳng đi vào Năm ngón tay có bốn mùa trái đất Chúng tôi cầm rơi mất một mùa xuân Có cất tiếng đòi to. Tiếng đòi rơi rụng Những âm thanh làm sẹo ở trong hồn Chúng tôi trót ngẩng đầu nhìn trước mặt Trán mênh mông va chạm cửa chân trời Ngoảnh mặt lại đột nhiên thơ mầu nhiệm Tiếng hát buồn đè xuống nặng đôi vai. |
| Nguyên Sa |
Em đi ngang đó, gần đường Sao không ghé lại nói còn hay không Nhớ ngày cây bưởi đâm bông Mùi thơm hoa bưởi ngàn năm vẫn còn... |
| Nguyên Sa |
Anh cúi mặt hôn lên lòng đất Sáng ngày mai giường ngủ lạnh côn trùng Mười ngón tay sờ soạng giữa hư không Ðôi mắt đã trũng sâu buồn ảo ảnhỞ bên ấy mây mùa thu có lạnh Anh nhìn lên mái cỏ kín chân trời Em có ngồi mà nghe gió thu phai Và em có thắp hương bằng mắt sáng? Lúc ra đi hai chân anh đằng trước Mắt đi sau còn vương vất cuộc đời Hai mươi năm, buồn ở đấy, trên vai Thân thể nặng đóng đinh bằng tội lỗi Ðôi mắt ấy đột nhiên buồn không nói Ðột nhiên buồn chạy đến đứng trên mi Anh chợt nghe mưa gió ở trên kia Thân thể lạnh thu mình trong gỗ mục Anh chợt ngứa nơi bàn chân cỏ mọc Anh chợt đau vầng trán nặng đêm khuya Trên tay dài giun dế rủ nhau đi Anh lặng yên một mình nghe tóc ướt Nằm ở đấy, hai bàn tay thấm mệt Ngón buông xuôi cho nhẹ bớt hình hài Những bài thơ anh đã viết trên môi Lửa trái đất sẽ nung thành ảo ảnh. |
| Nguyên Sa |
Tôi đã gặp em từ bao giờ Kể từ nguyệt bạch xuống đêm khuya Kể từ gió thổi trong vừng tóc Hay lúc thu về cánh nhạn kia?Có phải em mang trên áo bay Hai phần gió thổi một phần mây Hay là em gói mây trong áo Rồi thở cho làn áo trắng bay? Có phải mùa xuân sắp sửa về Hay là gió lạnh giữa đêm khuya Hay là em chọn sai màu áo Ðể nắng thu vàng giữa lối đi? Có phải rằng tôi chưa được quen Làm sao buổi sáng đợi chờ em Hay từng hơi thở là âm nhạc Ðàn xuống cung trầm, mắt nhớ thương Buổi tối tôi ngồi nghe sao khuya Ði về bằng những ngón chân thưa Và nghe em ghé vào giấc mộng Vành nón nghiêng buồn trong gió đưa Tôi không biết rằng lạ hay quen Chỉ biết em mang theo nghề thường Cho nên đôi mắt mờ hư ảo Cả bốn chân trời chỉ có em. |
| Nguyên Sa |
Trời hôm nay mưa nhiều hay rất nắng Mưa tôi chả về bong bóng vỡ đầy tay Trời nắng ngạt ngào tôi ở lại đây Như một buổi hiên nhà nàng dịu sángTrời hôm ấy mười lăm hay mười tám Tuổi của nàng tôi nhớ chỉ mười ba. Tôi phải van lơn: ngoan nhé đừng ngờ Tôi phải dỗ như là tôi đã lớn Phải thẹn thò như sắp cưới hay vùa sêu Phải nói vơ vào, rất vội: người yêu Nếu ai có hỏi thầm: ai thế? Tôi nói lâu rồi nhưng ngập ngừng khe khẻ Ðể giận hờn chim bướm trả dùm tôi Nhưng rồi lòng an ủi nắng chưa phai Tình chưa cũ vì tình chưa mới... Má vẫn đỏ một màu con gái Với những lời hiền dịu nhưng chua ngoa Lòng vẫn ngỡ ngàng tóc ướp bằng thơ Sao hương sắc lên mắt mình tình tứ Và đôi mắt nhìn tôi ngập ngừng chim sẻ Ðôi mắt nhìn trời nhè nhẹ mây nghiêng Tôi biết nói gì cả trăm phút đều thiêng Hay muốn nói nhưng lòng mình ngường ngượng Chân dịu bước và mắt nhìn vương vướng Nàng đến gần tôi chỉ dám quay đi, Cả những giờ bên lớp học trường thi Tà áo khuất, thì thầm: "chưa phải lúc..." Áo nàng vàng tôi về yêu hoa cúc Áo nàng xanh tôi mến lá sân trường. Sợ thư tình không đủ nghĩa yêu đương Tôi thay mực cho vừa màu áo tím. Chả có gì sao lòng mình cũng thẹn Ðến ngượng ngùng bỡ ngỡ: hay là ai...? Trăm bức thư lót giấy kẻ dòng đôi Mà nét chữ run run dù rất nhẹ Tôi đã viết hay chỉ thầm âu yếm kể Tôi đã nhìn hay lặng lẽ say sưa Và lo sợ khi lòng mừng quá đỗị Rồi trách móc trời không gần cho tay với Và cả nàng, hư quá! sao mà kiêu... Nên đến trăm lần: "nhất định mình chưa yêu..." Hôm nay nữa... nhưng lòng mình... sao lạ quá... |
| Nguyên Sa |
Gặp em không thể chào bằng tay Em sẽ chê là năm cành cây Em sẽ chê là năm nòng súng lạnh Bởi vì đau hai mươi năm nayGặp em không thể chào bằng mắt Em sẽ không thể ngủ được ban đêm Em sẽ nằm trong cơn thù hận Em sẽ chìm sâu trong cơn điên Gặp em không thể chào bằng môi Chỉ còn da thịt chẳng còn hơi Chỉ còn tiếng kêu, chỉ còn tiếng thét Chẳng còn tiếng nói, không còn tiếng cười Gặp em ta sẽ chào như loài kiến Chào như loài dế, chào như loài giun Chạm tóc vào nhau ta gục đầu xuống Như đồng bào ta nằm trong đất đen Gặp em chưa được chào bằng vai Như những xác người xếp dài Ta chỉ chào bằng hai hàng nước mắt Từ hai mươi năm nằm im trên môi. |
| Nguyên Sa |
Em đứng lẫn bên góc hè phố vắng Như loài hoa hoang dại trong rừng sâu Màu da tơ bóng tối ngã u sầu Ðôi mắt đẹp từng cánh sao tắt lịmEm đứng đợi một người không hẹn đến Bán cho người tất cả những niềm vui Chút tình hoa còn lại thoáng hương phai Em dâng cả làn môi khô nước ngọt Trong đêm mỏi hàng mi mờ khẽ ướt Má phai duyên trên gối đẫm thẹn thùng Ấp mặt bên người lạ, lạnh mênh mông Bàn tay nhỏ thẫn thờ như lạc lõng Em đứng lẫn bên góc hè phố vắng Nghe đêm tàn làm lạc khách tìm vui Ðôi tiếng giầy khua vắng tắt xa xôi Làm vỡ nốt cả đôi niềm tin tưởng Người khách lạ đêm lạc loài không chọn hướng Bước đảo say làm vỡ nát màu trăng Em chờ mong như đợi một âm thầm Tình sầu tủi pha chút men rượu cặn Ðã lâu rồi vết thời gian trĩu nặng Từ lần đầu bàn tay trắng đàn mơ Nhận tiền cho bên nếp gối chăn thừa Em đã khóc, lòng hoa sầu nát nhụy Ðêm gần tàn em ơi người gái đĩ Ðợi trong khuya, bến vắng ngủ say rồi Nhìn ánh đèn vương lại cửa nhà ai Rồi kéo vội khăn quàng trên vai lạnh... |
| Nguyên Sa |
Em đến với ta trong mùa vừa Hạ Hai tâm hồn một ánh nắng vàng vương Trong nồng ấm ta yêu em vội quá Cao tuyền đài ánh sáng của tình thươngNắng đến với đôi ta vừa cuối Hạ Ta bàng hoàng trong mắt em rạo rực Nắng chưa về sao áng đỏ bay xa? Thu sẽ đến, ôi tình em thổn thức... |
Tháng Tám Riêng
| Nguyên Sa |
Khi em cởi áo nhọc nhằn Cất son phấn chỗ rất gần xót xa Anh xin ân huệ kiếp xưa Xếp phong sương cũ với ngờ vực quen Anh ru em ngủ cách riêng Trời Tô Châu xuống, giấc hoàng điệp bay Ðắp lên mười ngón hao gầy Cây trong giấc mộng mang đầy trái thơ Trái Giang Nam những ngày mưa Anh ru em ngủ giấc mơ phù kiều Hải âm trả lại tiếng đều Tiếng son sắt ở, tiếng vào thiết tha... |
